جلسه رونمایی از کتاب «بازخوانی نهضت مشروطه ایران» در موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران با دکتر حقانی، ناشر، نویسنده و دکتر تقوی برگزار شد.

در ابتدای مراسم حجت الاسلام دکتر مهدوی مدیر موسسه اشراق حکمت اسلامی با اشاره به برخی نظریات در باره تاریخ به پیشنه توجه به تاریخ در جهان اسلام به ویژه نزد ابن خلدون اشاره کرده و گفت: نظرات ابن خلدون در غرب با استقبال مواجه شد.

یکی از فیلسوفان قرن هجدهم تاریخ را دارای سیر تکاملی می داند. فیلسوف قرن نوزدهمی سه رویکرد (یادبودی، عتیقه دوستی و انتقادی) را نسبت به تاریخ مطرح می کند و یک فیلسوف قرن بیستم مواجهه باتاریخ را به دو گونه اصیل و غیر اصیل تقسیم می کند.

وی پس از بیان شرحی مختصر درباره این نظرات، افزود به نظر می رسد باید یک تعریف بهتر برای تاریخ ارائه کنیم. تعریف درست این است که بگوییم تاریخ، بازخوانی گذشته برای تعالی اکنون و آینده است.

وی در ادامه گفت: امروز جمهوری اسلامی با مسائل متعددی درگیر است که بررسی تاریخ به منظور چاره اندیشی برای حال و آینده را برجسته می کند.

حجت الاسلام مهدوی پس از بیان مطالبی در باره شناسنامه کتاب، توضیحاتی راجع محتوای کتاب داده و گفت: چند ویژگی از کتاب بازخوانی تاریخ مشروطه را می توان برشمرد

1. شرح مستند و قوی از حوادث با رجوع به منابع دست اول و بعضا با چندین سند را ارائه می کند.
2. از آنجایی که هدف کتاب بیان تاریخ به منظور عبرت‌آموزی است. لذا اختلاف نظر بین شخصیت های مذهبی با احتیاط و صراحت تبیین شده است.
3. ریشه و نحوه نفوذ انگلیس در نهضت که بعضا امروزه هم جاریست، تبیین شده است. اینک که عوامل سفارت انگلیس چگونه به جذب و تربیت نخبگان جامعه و به کارگیری آنها در خدمت استعمار برآمده است، در این کتاب به خوبی تبیین شده است.

در ادامه اسلام افضلی، نویسنده کتاب در تبیین عنوان کتاب گفت: چون کتاب های مهمی در باره تاریخ مشروطه نوشته شده است، ما عنوان این کتاب را «بازخوانی» گذاشتیم، بدین معنا که کتاب کسروی را با کتاب ملک زاده و کتاب ملک زاده را با کتاب دولت آبادی و … نقد کرده ایم و نشان داده ایم که اینها در بیان واقعیت های تاریخی به درستی عمل نکرده اند. و کوشیده ایم که تاریخ واقعی و درست را به مخاطب عرضه کنیم.

نفوذ نرم انگلیس در نهضت مشروطیت به وضوح در کتاب توضیح داده شده است. یعنی زمانی که تحصن در سفارت انگلیس انجام گرفت، انگلیس با کمک عوامل فراماسون خود، با شعارهای خود، نه تنها تعداد متحصنان را از ۵۰ نفر تاجری که از ترس جان خود در به سفارت رفته بودند به ۱۴۰۰۰ نفر رساندند بلکه شعار عدالتخواهی را به مشروطه خواهی مبدل کردند. این کار به مدد پولها و پلوهایی که در آنجا به مردم می دادند به انجام رساندند. تقی زاده می گوید در سفارت به مردم درس مشروطیت می دادند. بدینسان انگلیس سررشته نهضت را به دست گرفت و فرجام این روند به کشتار ۱۰ میلیون ایرانی در سال ۱۹۱۹م و روی کار آمدن رضاخان انجامید.

پس از نویسنده، دکتر تقوی نکاتی در باره کتاب مطرح کرد. وی گفت: کتاب برای خواننده مطالب خوب و قابل قبولی عرضه می کند و ما باید این کتاب را ترویج کنیم.

وی در بررسی کتاب نقدی جدی به پیگفتار ناشر و نویسنده وارد کرده و گفت پیشگفتار باید حاوی تبیین رویکرد پژوهش، روش، چارچوب نظری، تعریف مفاهیم کلیدی، مساله نویسنده و … باشد، غیر از مساله نویسنده از سایر موارد خبری در کتاب نیست.

در ادامه دکتر حقانی درباره کتاب بازخوانی نهضت مشروطه گفت: بازخوانی مشروطه الزاماتی دارد که در این کتاب رعایت شده و از این منظر کتاب «بازخوانی نهضت مشروطه ایران» یک گام رو به جلو است.

وی رها شدن از روایت رسمی و رایج پس از مشروطه را مزیت دیگر این کتاب عنوان کرد و افزود:‌ تمایز میان جریان اصلاح‌طلب در دوران مشروطه، که اتفاقا جریان دینی است، با جریان برانداز، که طیفهایی نظیر بابیها، ماسونها و نظیر آنها را شامل می‌شود، از دیگر نقاط قوت این کتاب به‌شمار می‌آید.

ایشان در عین حال پرداختن به مشروطه را از منظر فرق ضاله و گروه‌هایی که قصد براندازی داشتند، خلائی در مطالعات و آثار مرتبط با دوران مشروطه دانست.

هدف کتاب بیان تاریخ برای عبرت جامعه است.