پایگاه اطلاع رسانی اسراء: ماه رجب، ماه خودسازی و تهذیب نفس می باشد، مومنین در این ماه تلاش می کنند تا از این فرصت معنوی بیشترین بهره را ببرند و از برکات این ماه شریف استفاده کرده و خود را برای حضور در مهمانی خداوند آماده کنند.

پایگاه اطلاع رسانی اسراء: ماه رجب، ماه خودسازی و تهذیب نفس می باشد، مومنین در این ماه تلاش می کنند تا از این فرصت معنوی بیشترین بهره را ببرند و از برکات این ماه شریف استفاده کرده و خود را برای حضور در مهمانی خداوند آماده کنند. به این مناسبت بیانات عارف متأله حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی درباره اهمیت تهذیب نفس و تاثیر آن در متخلق شدن جامعه را از نظر می گذرانیم.

حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی درباره اهمیت تهذیب نفس بیان می دارند:  مشکلات جامعه را اخلاق حلّ می کند؛ اعتماد به یکدیگر و عمل به وظیفه از سوی هر کارگزار، مشکل جامعه را حل می کند و کسی که شغل آزاد دارد، اگر در همان محدوده کسب آزادش متخلِّق به اخلاق الهی باشد، مردم از او در رفاهند، کارمند دولت نیز در کارگزاری دولتی، اگر مهذّب باشد، مراجعان، از او راضیند.

مشکلات مادّی و اقتصادی کم و بیش در هر جامعه ای هست؛ ولی هرگز فشار اقتصادی، انسان عاقل آزاده را وادار نمی کند که روحش را برای ابد، تیره کند و این به سود هیچ کس نیست، به سود دیگران نیست چون دیگران را در فشار قرار دادن و چیزی را بی حساب از کسی گرفتن و کار کسی را به تأخیر انداختن، به سود آنها نیست، به سود خود شخص هم نیست؛ گناه قبل از این که به دیگری ضرر بزند، به گناهکار ضرر می رساند، همان طور که هیزم پیش از این که پارچه را بسوزاند، مادّه و بدنه خود را می سوزاند. گناه، در حقیقت آتش است و قبل از این که به کسی آسیب برساند، خود گناهکار را می سوزاند؛ از این رو، قرآن کریم، از ظالمان، تعبیر به “حطب” یعنی هیزم می کند: “وَأمّا الّقاسِطُونَ فَکانُوا لِجهنمَ حَطَباً”[۲]: ظالمان هیزم جهنمند!

هیچ عاقلی، حاضر نیست بسوزد و کسی که دست به تبهکاری می زند خیال می کند گناه، امری اعتباری است و امر اعتباری با گذشت دوره اعتبار، از حوزه حقیقت، رخت بر می بندد؛ غافل از این که گناه امری حقیقی است و ریشه تکوینی دارد. چنان که ثواب، امری حقیقی تکوینی است و اعتبار و قرارداد نیست که بر اثر تغییر زمان اعتبار و مکان قرار داد، عوض شود.

لزوم آمادگی در برابر دشمن درون و برون

دشمن، گاهی از درون و گاهی از بیرون، حمله می کند و اگر جهاد، جهاد اصغر و اکبر است، پس آماده شدن و مسلّح بودن، هم در جهاد اصغر و هم در جهاد اکبر لازم است. همانگونه که بر همه ما لازم است مرز داری کنیم و کشور خود را برای دفاع آماده کنیم تا از تهاجم بیگانگان مصون باشیم، نیز بر هر فردی لازم است که خودسازی کند تا هنگام تهاجم غضب یا شهوت یا جهالت در امان باشد.

ممکن نیست کسی بگوید من در عالم طبیعت و در جوامع بشری زندگی می کنم ولی اهل شهوت یا غضب نیستم؛ زیرا برخی از امور، جاذبه و برخی از آنها دافعه دارند و اگر کسی مسلّح به نیروی دفاع در برابر جذب و دفع کاذب نباشد، به دام این جذب و یا به تور آن دفع می افتد و گرفتار می شود. آموختن خطر غضب و آشنا شدن با فضایل صبر و حلم و بردباری، انسان را از خطر خشم، و آشنایی با فضایل عفّت و فرزانگی انسان را از خطر شهوت و جهالت، می‌رهاند.

پاورقی: ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

*: کتاب مبادی اخلاق در قرآن، تالیف حضرت آیت الله جوادی ، ص ۱۶۷