زیست نامه شیخ محمد بهاری

شیخ محمد بهاری همدانی فرزند میرزامحمد در سال ۱۲۶۵قمری (۱۲۲۸ خورشیدی) در شهر بهار چشم به جهان گشود. حاج میرزا محمّد بهاری دارای ۳ پسر به نام‌های: صادق، فرّخ و محمّد و یک دختر به نام خانم بود. حاج میرزا محمّد کاسب بود و وضعیت مالی نسبتاً خوبی داشت. از قراین و شواهد پیداست که او از راه خرید و فروش و کشاورزی، امرار معاش می‌کردشیخ محمد در سی‌ودو سالگی با اخذ درجهٔ اجتهاد به نجف عازم شد. وی در نجف از همراهان ملا حسین‌قلی همدانی گردید و تا پایان حیات ملاحسینقلی همراه وی بود. شیخ محمد در اواخر عمر به زادگاهش بهار برگشت و در سال ۱۳۲۵ قمری (۱۲۸۶ خورشیدی) درگذشت.^[۱]

آثار

تذکرهالمتقین

از مکتوبات شیخ محمد بهاری: “سالهاست که بر من بینوا صبحی گذشت و شامی؛ از کوی آن دلبر با وفا نه قاصدی نه پیامی، نه نامه ای نه سلامی! ندانم به این قالب بی روح صبر ایوب داده شده یا عمر نوح وعده شده! به بیداری انتظار می‌‌ کشم خبری نمی شنوم میخوابم اثری نمی بینم هر طرف می روم به جایی نمی رسم از هر که می پرسم نشانی نمی یابم… از آن طرف هم آتش نمرودی هجران ءانا فانا در ازدیاد! چه کنم؟!”

استادان

نظر دیگران

سید علی خامنه‌ای: شیخ محمد بهاری افزون بر کتاب تذکره‌المتقین، نوشته یا نوشته‌های دیگری نیز داشته.
شیخ آقا بزرگ تهرانی در کتاب الذریعه الی تصانیف الشیعه، از کتاب «منشآت» بهاری یاد می‌کند.

شاگردان

نمونه‌ای از اشعار

شیخ بهاری در کتاب تذکرهالمتقین گفته‌است:

دؤنیاده حق سنی منه ورسین، جزا گؤنؤ	قوی ایله‌سین بهشت‌ده غلمان مضایقه
من دین و دل نه نوعیله سندن اسیرگه‌ایم	ترسایه دینین اتمه‌دی صنعان مضایقه

یعنی: خدا در دنیا تو را به من عطا کند. بگذار در روز جزا غلمان (کنایه از نعمات بهشتی) در بهشت التفات خود را از ما مضایقه کند. من چگونه دین و دلم را از تو دریغ کنم؛ در حالی که شیخ صنعاندینش را (از یک دختر) دریغ نداشت.^[۲]

بیت ذیل نیز منسوب به اوست:

زاهد منی آللاتمه اُ دؤنیاده اُت اُلمز

اُنلار کی یانَرلر، اُتی بوردن آپارَرلر

یعنی: ای زاهد مرا فریب مده، در آن دنیا (قیامت) آتشی نخواهد بود؛ (بلکه) کسانی که (در آتش دوزخ) می‌سوزند، آتش را از این‌جا (با خود) می‌برند.