شیخ فتحه

شیخ فتحه -که دگرگون شده نام «فتح‌الله» در نزد کردها و لرها است[۱]– ملقب به فتحه سر قولی یا سرقوی یکی از مشایخ گمنام همدان مانند باباطاهر و برکه همدانی در نیمه دوم قرن پنجم و نیمه اول قرن ششم قمری بوده. مرشد فتحه، بابا طاهر همدانی بوده.[۲] فتح خود نیز که همعصر عین القضات بوده، سخت مورد ارادت برکه -که عین القضات مرید او بود- بوده است. برخی فتحه را

شیخ فتحه -که دگرگون شده نام «فتح‌الله» در نزد کردها و لرها است^[۱]– ملقب به فتحه سر قولی یا سرقوی یکی از مشایخ گمنام همدان مانند باباطاهر و برکه همدانی در نیمه دوم قرن پنجم و نیمه اول قرن ششم قمری بوده.

مرشد فتحه، بابا طاهر همدانی بوده.^[۲] فتح خود نیز که همعصر عین القضات بوده، سخت مورد ارادت برکه -که عین القضات مرید او بود- بوده است. برخی فتحه را مرشدو استاد عین القضات می‌دانند^[۳]^[۴] ولی برخی دیگر برآنند که عین القضات محضر فتحه را درک نکرده است.^[۵] از دستورات عرفانی برکه به عین القضات، زیارت مکرر قبر فتحه بوده است. به طوریکه از عین القضات نقل است: «من هرگز ندانستم که پیری و مریدی چه بود تا برکت -قده- مرا به تربت فتحه بفرستاد».^[۶]

آرای عرفانی

ابلیس

شیخ فتحه مانند برخی مشایخ خراسان توجه ویژه ای به رابطهٔ بین خدا و ابلیس داشت. از عین القضات نقل است: «از برکه -قدس الله روحه-شنیدم که فتحه گفتمی که ابلیس گفت:در عالم از من سیه گلیم تر فتحه بود و بس».^[۷]

فتحه سیه گلیمی ابلیس را در مرتبه اول به دلیل عدم اطاعت از معشوق در سجده به غیر می‌داند. در مرتبه دوم، این عمل -سجده نکردن به غیر- از برای شیطان، باعث رانده شدن او نشده بود؛ بلکه چون این عمل در عالم ملکوت اتفاق افتاده و موجودات را در آنجا اختیاری نیست. این عمل مشیت پروردگار بوده و از روز ازل برای شیطان نوشته شده بوده است.^[۸]

پانویس

↑ عمر فاروقی (۱۲ دی ۱۳۹۰). [http://www.kurdpress.com/Fa/NSite/FullStory/News/?Id=19790#Title=نگاهی%۲۰تازه%۲۰به%۲۰مقام%۲۰عرفانی%۲۰بابا%۲۰طاهر%۲۰عریان%۲۰و%۲۰ثاثیر%۲۰افکار%۲۰وی%۲۰بر%۲۰عین%۲۰القضات%۲۰همدانی/%۲۰عمر%۲۰فاروقی «نگاهی تازه به مقام عرفانی بابا طاهر عریان و ثاثیر افکار وی بر عین القضات همدانی»] مقدار |نشانی= را بررسی کنید (کمک). خبرگزاری کردپرس. دریافت‌شده در۱۰ مرداد ۱۳۹۲. کاراکتر line feed character در |نشانی= در موقعیت ۶۶ (کمک)
↑ زرین‌کوب، جستجو در تصوف ایران، ۱۹۲.
↑ اذکائی، باباطاهر.
↑ زرین‌کوب، جستجو در تصوف ایران، ۱۸۹.
↑ پور جوادی، «برکه همدانی، استاد امی عین القضاه»، فصلنامه معارف، ۳۱.
↑ پور جوادی، «برکه همدانی، استاد امی عین القضاه»، فصلنامه معارف، ۲۳،۲۲.
↑ پور جوادی، «برکه همدانی، استاد امی عین القضاه»، فصلنامه معارف، ۲۷.
↑ پور جوادی، «برکه همدانی، استاد امی عین القضاه»، فصلنامه معارف، ۲۷،۲۸.

منابع

پور جوادی، نصرالله (۱۳۶۵). «برکه همدانی، استاد امی عین القضاه». فصلنامه معارف (۹): ۳تا۳۴.
زرین‌کوب، عبدالحسین (۱۳۸۶). جستجو در تصوف ایران. امیر کبیر.
اذکائی، پرویز. «باباطاهر». [[دانشنامه جهان اسلام]]. تداخل پیوند خارجی و ویکی‌پیوند (کمک)