‏‏فلسفۀ غرب در کلام امام خمینی‏

راجع به فلسفۀ غرب دو مطلب در کلام حضرت امام ذکر شده است: یک مطلب راجع به فلاسفه و فلسفۀ یونان باستان و مطلب دیگر دربارۀ فلاسفۀ غرب، به طور کلی و در مورد دکارت به ‏صورت جزئی.‏

‏‏ایشان از ارسطو به بزرگی و عظمت یاد می کنند و او را از بزرگ ترین فلاسفۀ جهان و مدون منطق می دانند: «ارسطو… از بزرگان فلاسفۀ جهان به شمار می رود و تعلیمات منطقی و قواعد علم میزان که پایۀ علم هاست، رهین زحمت های گرانبهای این مرد بزرگ است و از این سبب که بنیان تعالیم منطقیه کرد، به معلم اول مشهور شد و شیخ الرئیس، اعجوبۀ روزگار در پیش تعالیم این بزرگ مرد، زانو به زمین زده و زمین ادب بوسیده و بگفتۀ شیخ الرئیس، تاکنون به قواعد منطقیه که ارسطو بنا نهاده، احدی را یارای اشکال نبوده و آرای متین او دستخوش نقض و ابرام نشده.» ‏‏(امام خمینی، کشف اسرار، ص ۳۴)‏

‏‏حضرت امام از افلاطون چنین یاد می کنند: «این فیلسوف بزرگ از اساطین بزرگ حکمت الهی است و معروف به توحید و حکمت است… او در باب الهیات آرای متین محکم دارد که شیخ شهاب الدین، حکیم اشراقی و صدرالمتألهین فیلسوف شهیر اسلامی بعضی از آنها را مبرهن و مدلل کرده اند، مثل قول به مثل افلاطونیه و مثل معلقه.»(‏‏ همان، ص ۳۳)‏

‏‏حضرت امام سرچشمۀ فلسفۀ یونان باستان را همچون ملاصدرا وحی الهی می داند.‏‏( الحکمه المتعالیه فی الاسفار القلیه الاربعه، ج ‏‎۵‎‏، ص ‏‎۲۰۷‎‏-‏‎۲۰۶‎‏) ‏‏ایشان می فرمایند: «صحف اعاظم فلاسفۀ عالم، با آنکه علومشان نیز از سرچشمۀ وحی الهی است،موجود است که شاید بالاتر و لطیف ترین آنها کتاب شریف اثولوجیا تصنیف گرانمایۀ فیلسوف عظیم الشأن و حکیم بزرگوار … .»‏‏( امام خمینی، آداب الصلوه، ص ‏‎۳۰۳‎‏) ‏‏به این ترتیب می توان گفت که وی تاریخی قدسی و وحیانی برای معرفت قائل است.‏

‏‏نظر حضرت امام خمینی، راجع به فلاسفۀ غرب چنین است: «فلاسفۀ غرب الان هم محتاج به این هستند که از فلاسفۀ شرق یاد بگیرند.»‏‏( صحیفه امام، ج۹، ص۳۹۲.) ‏‏و در نقد دکارت می گویند: «پایۀ معلومات دکارت در این باب[منطق] و در الهیات به چه اندازه سست و بچه گانه است.»‏‏( کشف اسرار، ص‏‎۳۴‎‏.)‏‏ اینجا این پرسش به ذهن می رسد که آیا حاج آقا روح الله اجازه دارد راجع به فلسفۀ غرب چنین به صراحت ابراز نظر کند؟ پاسخی که می توان به این پرسش داد این است که اگر این حکیم حکمت متعالیه راجع به فلسفۀ غرب آگاهی داشته باشد، در اظهار نظر کاملاً مجاز و مختار است و ‏ در اشارۀ گذرایی که ما به اساتید وی داشتیم، دانستیم که ایشان کلاس فلسفۀ غرب هم رفته اند و استادشان هم مرحوم شیخ محمدرضا مسجدشاهی اصفهانی بوده اند.‏