یازدهمین گردهمایی اساتید علوم عقلی برگزار شد.

در اختتامیه ششمین ویژه برنامه های بزرگداشت علامه طباطبایی، بیستمین گردهمایی اعضای مجمع عالی حکمت اسلامی و یازدهمین گردهمایی اساتید علوم عقلی پنج شنبه ۲۹ آبان ۱۳۹۹ با سخنرانی حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی بصورت مجازی برگزار گردید.

حضرت آیت الله جوادی آملی ضمن گرامیداشت ایام حضور حضرت معصومه(س) در قم و همچنین سالگرد ارتحال علامه طباطبایی(ره)، اظهار داشت: جا دارد که از زحمات، خدمات و فعالیت های مجمع عالی حکمت اسلامی در جهت رشد و گسترش علوم عقلی تقدیر و تشکر داشته باشیم.

ایشان با اشاره به فضای خوب امروز جامعه علمی کشور در حوزه علوم عقلی بیان فرمودند: در گذشته بی مهری های زیادی نسبت به علوم عقلی صورت می گرفت ولی امروز در متن نعمت هستیم و هیچ عصری اینگونه نبوده است که معارف اسلامی و علوم عقلی مورد حمایت باشد. بنابراین فضای علوم اسلامی به ویژه علوم عقلی در کشور برای رشد و گسترش مهیا شده که تاکنون چنین شرایطی نداشتیم که باید از این ظرفیت استفاده کنیم، و دلیل آن هم حمایت حکومت از معارف اسلامی و علوم عقلی است و هرگاه دستگاه حکومت با معارف اسلامی و علوم عقلی هماهنگ بود مردان بزرگ رشد کرده اند و خواهند کرد.

حضرت آیت الله جوادی با اشاره به حمایت اهل بیت علیهم السلام از علوم عقلی فرمودند: مهربانی اهل بیت با علوم عقلی سبب رشد علوم عقلی شد و هرگز اهل بیت علیهم السلام از ترجمه متون فلسفی به عربی جلوگیری نکردند و شاگردانشان را در مسیر عقلی قرار دادند. لذا اگر بغداد در مقطعی محور علوم عقلی شد بدان دلیل بود که امام صادق و امام باقر علیهما السلام شاگردانشان را عقلی باور آوردند و علوم عقلی بوسیله شاگردان آنها رشد کرد.

آیت الله جوادی با اشاره به گسترش علوم عقلی در ایران اسلامی فرمودند: بعد از گسترش علوم عقلی در بغداد با حضور کندی که یک فیلسوف عرب بود و در سال ۲۶۰ ق وفات کرد، ایران با وجود شخصیت هایی چون فارابی، ابن سینا، ملاصدرا و … محور فلسفه قرار گرفت و رشد کرد و اوج جریان عقل گرایی را در عصر صفویه با فیلسوفانی چون میرداماد، شیخ بهایی و ملاصدرا و… شاهد هستیم و در حال حاضر اگر ایران به لحاظ علوم عقلی از خیلی از کشورها و مراکز بالاتر است و دهها برابر بالاتر از زمان صفویه است بدان جهت هست که یک روحانی (مقام معظم رهبری) که خودش فلسفه خوانده و مجمع ما هم زیر مجموعه ایشان است، رهبری این نظام را بر عهده دارند و از این نعمت بالاتر چه می تواند باشد؟ رهبر معظم انقلاب اسلامی و برادر بزرگشان که از شاگردان علامه طباطبایی بودند و من در درس علامه ایشان را می دیدم، تاکید دارند که علوم عقلی را زنده کنید، چرا که خود اهل فلسفه هستند و بر لزوم و گسترش فلسفه توجه جدی دارند چنان که فرمودند باید فلسفه را احیا کنیم و اگر این کار را نکنیم دیگرانی که صلاحیت آن را ندارند، شاید به گونه ای نامناسب دنبال گسترش فلسفه و علوم عقلی بروند.

آیت الله العظمی جوادی آملی با بیان این که برگزاری درس فلسفه و کلام و حکمت و امثال آن در حوزه لازم است ولی کافی نیست بیان داشتند: باید بکوشیم تا فیلسوف شویم و فلسفه یعنی شناخت انسان نسبت به خودش تا بدین وسیله بتواند به شناخت خدا برسد و ما اگر توانستیم به مرحله شناخت برسیم می توانیم خود را فیلسوف بدانیم، فیلسوف کسی است که توحیدی  و خدا محور باشد.

معظم له خطاب به اساتید علوم عقلی مطالب مهمی را توصیه و بیان فرمودند: همچنان که اساتید و بزرگان ما می فرمودند یک کتاب را بیش از دوبار تدریس نکنید چون باید تدریس و بیان مطلب برای خود استاد هم تازگی و فایده داشته باشد، لذ از شما اساتید علوم عقلی همین درخواست را دارم که هر کتابی را بیش از دو بار تدریس نکنید و پس از یکی دو دوره تدریس هر کتاب، تدریس را کمتر و کرسی  تدریس را به شاگردان برجسته خود واگذار کنید، و خود شما اساتید دو به دو بر آرای حکمای بزرگ همچون کندی، فارابی، ابن سینا، میرداماد و … بصورت تخصصی متمرکز شوید و بررسی و تحقیق کنید، چرا که به عقیده من آراء این فیلسوفان بزرگ هنوز نیازمند کار دقیق پژوهشی است، از این رو شما اساتید به طور ویژه بر روی آثار و اندیشه های این بزرگان و فلاسفه متمرکز شوید و کار کنید و آرای ایشان را به صورت دقیق استخراج تا بتوان از این ذخیره پر گهر بهتر استفاده کنیم.

ایشان توجه به آثار و آرای میرداماد را ضروری دانستند و فرمودند: در حال حاضر رجوع ما به آثار و کتاب های ملاصدرا اصلی است و رجوع به آثار و کتاب های سایر فلاسفه ضمنی است، تلاش کنید و این کار صورت گیرد که رجوع به آثار  و کتاب های مرحوم میرداماد هم اصلی باشد نه ضمنی.

حضرت آیت الله جوادی در ادامه سخنان خود با اشاره به شخصیت والا و برجسته علامه طباطبایی(ره) خاطرنشان کردند: علامه صرفا نباید به تدریس چند کلمه از فلسفه و اسفار و یا تفسیر قرآن در حوزه شناخته شود، بلکه او کسی بود که در اوج شناخت نفس و خدا قرار گرفته بود تا جایی در تمام مدت عمرش جز خدا در اندیشه اش چیز دیگری نبود. در معرفت والای علامه طباطبایی(ره) همین بس که وقتی به اوج می رسد و استادی تمام عیار می‌شود تازه متوجه می‌شود هرچه هست در حرم کریمه اهل بیت علیهم السلام است و افطار روزه اش، بوسه بر ضریح نورانی حضرت معصومه (سلام الله علیها) بود، بنابراین اگر می خواهیم فیلسوف باشیم باید این چنین افرادی را اسوه و الگوی خود قرار بدهیم.

ایشان در بخش دیگری از سخنان خود تصریح کردند: علامه طباطبایی(ره) در حوزه فلسفه دارای نظرات و آراء دقیق، علمی و کاملی بود که تا آن روز کسی به آنها نرسیده بود، و در نهایت توانست حکمت متعالیه را حیاتی دوباره ببخشد.

حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی در پایان ضمن تشکر از فعالیت و برنامه های مجمع عالی حکمت اسلامی بیان داشتند: مجمع عالی حکمت اسلامی مائده الهی است و رسالت ما این است که فیلسوف باشیم و فیلسوف کسی است که توحیدی باشد و باید بتواند جامعه را توحیدی اداره کند.

در ابتدای این جلسه که چند نفر از اعضای هیئت مدیره مجمع عالی حکمت اسلامی حضور داشتند، آیت الله غلامرضا فیاضی رئیس هیئت مدیره مجمع عالی حکمت اسلامی ضمن تشکر از عنایت، حمایت و هدایت های حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی گزارشی از فعالیت های مجمع عالی حکمت اسلامی ارائه کرد. وی با اشاره به برگزاری جلسات گروههای علمی و نشست های تخصصی بیان داشت: مجمع عالی حکمت اسلامی در حقیقت مسؤولیت خود را ارتقا و توجه کمی و کیفی به علوم عقلانی از جمله فلسفه، کلام و علوم مرتبط با آن می‌داند و حوزه علمیه نیز مجمع عالی حکمت را در این حوزه به رسمیت پذیرفته است.

وی با اشاره به سامان دهی امور آموزشی علوم عقلی حوزه افزود: شورای عالی حوزه های علمیه ابلاغ کرده است که تمام اساتیدی که علاقه به تدریس علوم عقلی در فضای حوزه دارند، باید توسط مجمع عالی مورد تأیید قرار بگیرند و همین مسأله نشان دهنده اهمیت کار این نهاد است. لذا کسانی که از طرف مجمع تأیید می شوند می‌توانند کرسی تدریس علوم عقلی را برگزار کنند، همچنانکه برای سال تحصیلی جدید در قم و برخی استان هایی که شعب مجمع فعال است ده ها کرسی تدریس علوم عقلی با سامان دهی و حمایت مجمع عالی حکمت اسلامی در حال برگزاری است.

آقای فیاضی یکی از برنامه های مجمع عالی حکمت اسلامی را برگزاری برنامه هایی در ایام ارتحال علامه طباطبایی بیان کرد و افزود: امسال علاوه بر قم در چند شهر دیگر هم برنامه داشتیم و امسال با توجه به شرایط کرونا برنامه ها را بصورت مجازی برگزار کردیم.

محمد باقر خراسانی مدیر اجرایی مجمع عالی حکمت اسلامی و دبیر ششمین ویژه برنامه بزرگداشت علامه طباطبایی نیز در این جلسه به ارائه گزارش برگزاری ویژه برنامه های علامه طباطبایی پرداخت و بیان کرد:

از سال ۱۳۹۴ و در ایام ارتحال علامه طباطبایی ویژه برنامه هایی از سوی مجمع عالی حکمت اسلامی طراحی و برنامه ریزی شد که تاکنون ۵ دوره برگزار شده است و امسال(۱۳۹۹) ششمین ویژه برنامه بزرگداشت علامه طباطبایی را از ۱۷ لغایت ۳۰ آبان برنامه ریزی کردیم که به لطف خدای متعال و عنایات اهل بیت علیهم السلام برنامه ها براساس برنامه ریزی صورت گرفته انجام و برگزار شده است.

وی افزود: امسال با توجه به شرایط کرونا و سخت تر شدن برنامه ریزی، اما بحمدالله برنامه ها به لحاظ کمّی از رشد خوبی برخوردار بود و ۲۱ برنامه در قم، تهران، اصفهان، شیراز و تبریز برگزار شد که ۱۷ برنامه تخصصی، ۳ نشست علمی عمومی و ۱ گردهمایی اساتید علوم عقلی برگزار شد.

خراسانی با اشاره به شش دوره ویژه برنامه بزرگداشت علامه طباطبایی تصریح کرد: در شش دوره بزرگداشت ۸۰ ویژه برنامه برگزار شده که مجموعه مباحث در قالب کتاب یاد نامه علامه طباطبایی منتشر می شود و تاکنون ۴ دفتر از این کتاب چاپ و دفتر پنجم که مربوط به پنجمین ویژه برنامه در سال ۱۳۹۸ می باشد، فرایند آماده سازی و اخذ مجوز انجام شده است و ان شاالله تا دوهفته دیگر برای چاپ ارسال خواهد شد.

دبیر ویژه برنامه بزرگداشت علامه طباطبایی در خصوص برنامه های آینده افزود: دبیرخانه دائمی بزرگداشت علامه طباطبابی در مجمع عالی حکمت اسلامی فعال شده است، ضمن اینکه سال ۱۴۰۰ چهلمین سالگرد ارتحال علامه طباطبایی می باشد و از سال قبل مصوب گردید در چهلمین سال ارتحال کنگره بین المللی بررسی ابعاد علمی و شخصیتی علامه طباطبایی از سوی مجمع حکمت اسلامی و با همکاری سایر مراکز حوزوی، دانشگاهی، علمی و فرهنگی کشور برگزار شود و البته چند سالی است که پیگیری های متعدد را داشته و داریم تا روز ۲۴ آبان را به عنوان روز حکمت اسلامی در تقویم جمهوری اسلامی ثبت کنیم که در این زمینه دعا بفرمایید تا مشکلات برطرف شود.

محمد باقر خراسانی با اشاره به گردهمایی اساتید علوم عقلی بیان داشت: دهمین گردهمایی اساتید علوم عقلی سال قبل در بیت حضرت علامه طباطبایی برگزار شد و اساتید علوم عقلی در آن برنامه از بیانات حضرتعالی بهره مند شدند و امسال به دلیل شرایط خاص کرونایی امکان برگزاری جلسه حضوری نبود لذا تصمیم بر برگزاری مجازی یازدهمین گردهمایی اساتید علوم عقلی گرفته شد که امروز توفیق داریم در محضر حضرتعالی باشیم و اساتید نیز بصورت زنده این برنامه را مشاهده و و بیانات حضرتعالی بهره مند خواهند شد.

دبیر ششمین ویژه برنامه بزرگداشت علامه طباطبایی خاطرنشان کرد: در چند ماه اخیر دو نفر از اعضای پیوسته مجمع عالی حکمت اسلامی را از دست دادیم؛ آیت الله حاج شیخ حسن ممدوحی و دکتر ابراهیم علیپور، که امروز و در یازدهمین گردهمایی اساتید علوم عقلی نام و یاد آنها را گرامی می داریم.