مؤیدالدین محمود بن صاعد حاتمی جَندی معروف به شیخ مؤیدالدین جَندی و متخلص به مؤید از عارفان سده هفتم هجری است.[۱]جَند از مناطق دوردست خراسان قدیم است نزدیک فرغانه. به احتمال قوی این منطقه در حمله مغول به کلی ویران شد.[۲] سال ولادت او معلوم نیست و اطلاعی نداریم چگونه دوران کودکی وی سپری شده‌است. همین قدر می‌دانیم که وی
جلال‌الدین محمد بلخی معروف به مولانا، مولوی و رومی (۶ ربیع‌الاول ۶۰۴، بلخ[۴] یا وخش[۵] – ۵ جمادی‌الثانی ۶۷۲ هجری قمری، قونیه) (۱۵ مهر ۵۸۶ – ۴ دی ۶۵۲ هجری شمسی) از مشهورترین شاعران ایرانی[۶][۷][۸][۹][۱۰][۱۱][۱۲][۱۳][۱۴][۱۵] پارسی‌گوی است.[۷][۱۶][۱۷][۱۸][۱۹][۲۰] نام کامل وی «محمد بن محمد بن حسین حسینی خطیبی بکری بلخی» بوده و در دوران حیات به القاب «جلال‌الدین»، «خداوندگار» و «مولانا خداوندگار» نامیده می‌شده‌است. در قرن‌های بعد (ظاهراً از قرن ۹)
ضیاءالدّین ابوالبهاء مولانا خالد ذوالجناحین شهرزوری، از مرشدان طریقت نقشبندیه است؛ وی به قول اکثر نویسندگان در سال ۱۱۹۳ هجری (۱۷۷۹م) یا نزدیک به همین تاریخ در قصبهٔ قره‌داغ چشم به جهان گشود. تحصیلات اولیه را در کانون گرم خانواده و در کنار پدر بزرگوارش مولانا احمد بن حسین عثمانی شروع کرد، قرآن مجید و مقدماتی از صرف و نحو
ممشاد دینوری عارف، زاهد و صوفی ایرانی قرن سوم است. از خلفای جنید بغدادی بوده و بنا به برخی از روایات درگذشته ۲۹۸ هجری قمری می باشد. شیخ ممشاد اگر چه اصالتاً دینوری بوده اما محل زندگی او در بغداد بوده است. سخنان او در تذکرهالاولیا عطار نیشابوری و نفحات الانس نقل شده و عطار نیشابوری نیز به صورت جداگانه به توصیف احوال و رفتار او در زندگی ساده اش پرداخته
ملا مراد تفرشی از عالمان شیعه در عهد صفوی و از شاگردان شیخ بهایی است. زندگی نامه ملامراد تفرشی در سال ۹۴۰ خورشیدی در تفرش متولد شده است وی از فضلا و علمای صاحب گفتار عصر خویش بوده و ازشاگردان شیخ بهایی می‌باشد. آثار ملا مراد دو شرح و حاشیه بر کتاب “من لایحضره الفقیه” شیخ صدوق نوشته که با دست خط
حکیم ملا محراب گیلانی(درگذشت: ۱۲۱۷ قمری) عارف و فیلسوف مشهور شیعه در دوره زندیه و قاجار است. تولد و تحصیل ملامحراب گیلانی اصفهانی از دانشمندان و حکمای بزرگ شیعه در نیمه دوم قرن دوازدهم و ابتدای قرن سیزدهم هجری قمری می‌باشد. وی برای تحصیل قبل از سال ۱۱۷۳ ق وارد اصفهان شد. اساتید عرفان ملا محراب در اصفهان حداقل از دروس دو استاد
ملا حامد بیسارانی معروف به کاتب‌الاسرار از شاعران قرن سیزدهم ایران است. وی در سال ۱۲۳۰ هـ.ق (۱۱۸۸ خورشیدی) در نزدیکی سنندج در قریهٔ بیساران به دنیا آمد و در زادگاه خود، بیساران، که از روستاهای هورامان ژاورود استان کردستان بود، به تحصیل پرداخت. پس از آن‌که مقدمات را تمام کرد به شهر سنندج سفر کرد. در ۲۰سالگی (چنان‌که خود گفته‌است) با عارفی متقی به نام
سید میر مصطفی بن حسین حسینی تفرشی (درگذشته بعد از سال ۱۰۴۴ ق) آقا بزرگ می نویسد او در سال ۱۰۴۴ زنده بوده است. [۱] یکی از اکابر علمای شیعه در قرن یازدهم و از مبرزترین شاگردان شیخ عبدالله تستری و محقق کرکی بوده است. مرحوم میرزا محمد اردبیلی درباره وی فرموده است: «او سید اجل، جلیل القدر،رفیع